Zin in Cultuur


Geschiedenis van de Dorpsomroepers in Zandvoort
m.m.v.: Klaas Koper


de Dorpsomroepers en hun plek in de geschiedenis van Zandvoort

Zoals vele plaatsen in het land, heeft ook Zandvoort een rijk verleden wat betreft de dorpsomroepers in vroeger jaren, ook wel "de Klinkers" genoemd. Bekend is dat in de jaren rondom 1800, zij in dienst waren van plaatselijke reders en tot taak hadden aan de zeekant uit te kijken of de vissersvloot al in aantocht was.

Bomschuiten op het strand
Bomschuiten op het strand
Visafslag op het strand
Visafslag op het strand


Deze vloot bestond uit platbodemschuiten genoemd " Bomschuiten ", die bij hoog water het strand opvoeren, zodat ze bij laag water droog kwamen te liggen en gelost konden worden. Wanneer de vloot in aantocht was, ging de dorpsomroeper zijn ronde doen. Door het slaan op de "Klink", een grote koperen schaal, vroeg hij de aandacht van de viskopers met de tekst: "Aldegeen die vis wil kopen komme naar zee ". Dit was de mededeling dat er op het strand vis te koop was.

de Bokkum
Stokman Flors Molenaar tijdens een visafslag
Visafslag op het strand
de Stokman tijdens een visafslag


In vroeger jaren was de dorpsomroeper tevens visafslager, ook wel stokman genoemd. De porties vis, "sneesies" genaamd, weden door middel van een mijnstok aangewezen en hij begon met afmijnen, totdat een van de visvrouwen "mijn" riep. De snees was voor haar en werd direct met een rode zakdoek afgedekt. De vislopers gingen met hun vis te voet door de duinen naar Bloemendaal, Heemstede en Haarlem, om de gekochte vis uit te venten. De meeste oude omroepers hadden voordien ook zelf als visser op de Bomschuiten gevaren en werden pas op latere leeftijd omroeper. Van Floris Molenaar Jac.zn ("de Bokkum sr.) is bekend dat hij het vak van omroeper tot bijna zijn 80e jaar heeft uitgeoefend. De laatste omroeper in dienst van een reder was Arie Paap, "Stompie", tot ca. 1935.
Zandvoort heeft ook gemeentelijke omroepers gekend, deze waren in dienst van de gemeente en riepen officiële boodschappen om. Zoals Jan Snijer, "Lange Jan". Van 1935 tot 1965 had Zandvoort als dorpsomroeper Klaas Zwemmer, "Klaas de Zeebeer", die als kleine zelfstandige dit vak uitoefende. Hij was de laatste omroeper die dit werk beroepsmatig heeft gedaan.
Het is de verdienste van de Zandvoortse Folklorevereniging "DE WURF" dat zij bij haar optredens een dorpsomroeper zijn roep laat doen. Hierdoor is het begrip "Dorpsomroeper" levend gebleven. Het gemeentebestuur van Zandvoort heeft in 1994 Klaas Koper als "onbezoldigd ambtenaar" in de funktie van dorpsomroeper benoemd. Als lid van de Eerste Vereniging Stads- en Dorpsomroepers vertegenwoordigde hij Zandvoort tijdens nationale en internationale concoursen.



Jacob Molenaar ( De Puur )

 dorpsomroeper
dorpsomroeper de "Puur" Jacob Molenaar
de
de "Puur" Jacob Molenaar


Jacob Molenaar "De Puur" leefde van 27 februari 1817 tot 9 november 1904, vissersman en dorpsomroeper. Hij droeg altijd een baaie "bouzee"met korte mouwen. De familie Molenaar was al in 1500 bekend in Zandvoort.


Jan Snijer "Lange Jan", de Zandvoortse Omroeper

 politieagenten met Jan Snijer de nachtwaker rechts
politieagenten met Jan Snijer de nachtwaker rechts
dorpsomroeper Lange Jan
dorpsomroeper Lange Jan


Jan Snijer "Lange Jan" leefde van 3 mei 1848 tot 15 mei 1920, hij werd 85 jaar. Hij werd van Klapperman tot omroeper bevorderd en toen hij op 1 januari 1914 daarmee stopte, had hij dit werk 55 jaar gedaan Op 1 januari 1914 werd Jan Snijer gepensioneerd als dorpsomroeper, en hij had deze funktie 55 jaar vervuld. Iedereen in Zandvoort kende hem, want hij was een type, nog overgebleven uit de oude tijd, toen Zandvoort nog niet de mondaine badplaats was, die zomers duizenden badgasten aantrok. Lange Jan had een kolossale lichaamsbouw, die ondanks zijn 79 jaar nog kaarsrecht liep. Hij had diverse baantjes, zoals dorpsomroeper, nachtwaker, doodgraver, lantaarnopsteker, torenvlag-uitsteker, klokkenluider, koster in de kerk en kustlichtontsteker.


Floris Molenaar Jac.zn ( De Bokkum sr. )

de Bokkum sr tijdens een visafslag
Floris "De Bokkum sr" als afslager op het strand
de
de Bokkum sr met Arendje voor hun fruitkar op de Strandweg


Floris Molenaar Jac.zn ( De Bokkum sr. ) leefde van 20 januari 1841 tot 24 december 1927. Toen Floris geboren werd, woonde er in Zandvoort ca. 1100 mensen. Floris en zijn vrouw Arendje van der Meije, kunnen nog alle dagen bewonderd worden bij het Zandvoorts Museum. Daar staan de beelden van beiden, die gemaakt zijn door beeldhouwster Bed Sturm van den Berg.


Floris Molenaar F.zn ( De Bokkum jr. )

Floris Molenaar
Floris "De Bokkum jr" met vrouw Betje
Floris Molenaar
de Bokkum jr


Floris Molenaar F.zn ( De Bokkum jr. ) leefde van 4 maart 1882 tot 19 februari 1963 en was de derde omroeperop rij van het geslacht Molenaar. Te weten Jacob Molenaar "De Puur", Floris Molenaar "De Bokkum sr" en de hierboven genoemde Floris Molenaar F.zn ( De Bokkum jr. ) Deze laatste is onder de Zandvoortse bevolking minder bekend. Dankzij zijn zoon Georg, die foto's van 3 generaties omroeper Molenaar bezat kon ook zijn naam in dit overzicht opgenomen worden.


Arie Paap ( Arie Stompie )

Arie Paap ( Arie Stompie )
Arie Paap "Arie Stompie" in het Achterom
Arie Paap ( Arie Stompie )
Arie Paap ( Arie Stompie ) met rechts Jacob Schilpzand


Arie Paap ( Arie Stompie ) leefde van 12 juli 1889 tot 17 augustus 1942 en was een van de 12 kinderen van Willem Paap (Stompie) en Marie ( MIE) Zwemmer. Bij zijn geboorte had hij al een paar gebreken, zoals een kort en krom rechterbeen alsmede een slecht oog. Dit oog is later door een glazen oog vervangen. Hij was de laatste afslager/omroeper in dienst van de reders tot ca. 1935. Later is hij strandpachter geworden en had een strandtent samen met zijn broer Jan. (het huidige paviljoen nr. 11.


Klaas Zwemmer ( Klaas de Zeebeer )

Klaas Zwemmer ( Klaas de Zeebeer )
Klaas Zwemmer ( Klaas de Zeebeer )
Klaas Zwemmer ( Klaas de Zeebeer )
Klaas Zwemmer in zijn rolstoel


Klaas Zwemmer ( Klaas de Zeebeer ) leefde van 16 januari 1890 tot 11 mei 1970. Deze omroeper moet nog bij de oudere Zandvoorters bekend zijn. Hij was een man met een enorm stemgeluid, volgens hem een erfenis van zijn moeder. Tijdens de oorlog kreeg hij een zenuwverlamming waardoor hij was aangewezen op een invalidewagentje.

Arie Paap ( Arie Stompie )
Dit stond in 1963 in de Zandvoortse Courant



Piet van der Veld ( Picollo )

Piet van der Veld ( Picollo )
Piet van der Veld met vrouw (tante) Pietje v/d Meij
Piet van der Veld ( Picollo )
Piet van der Veld ( Picollo )


Piet van der Veld ( Picollo ) leefde van 4 augustus 1902 tot 14 mei 1989. Als kleine jongen had hij echt een klein postuur, op school werd hij al "Picollo" genoemd. Hij was de man die met de klink liep en dan riep: "Al degeen die garnael wulle kope, komme aan zee ". Burgemeester Machielsen heeft hem op het Raadhuisplein voor het Raadhuis officieel als dorpsomroeper uitgeroepen.


Klaas Koper ( Zandvoorter van het jaar 1995 en 2009)

Klaas Koper ( de Klinker)
Klaas Koper ( de Klinker)
Klaas Koper ( de Klinker)
Klaas Koper ( de Klinker)


Klaas Koper ( de Klinker) is geboren op 1 juli 1930 en begon op 7 juli 1994, op verzoek van de Stichting Strandkorrels, als omroeper van Zandvoort. Ook werd hij dat jaar lid van de "Eerste Vereniging Stads- en Dorpsomroepers Nederland". Klaas werd in 1996 door burgemeester M. van der Heijden als onbezoldigd ambtenaar benoemd in de functie van Zandvoorts gemeentelijke omroeper. Klaas Koper won als deelnemer diverse concoursen: 1996 Kampioen van Noord Holland, 1998 kampioen van Gelderland, Zuid Holland en Kasteel Staverden. In 2000 kampioen van Friesland en Nederland. 2001 Kampioen van Zuid Holland, Overijssel, Noord Holland en Nederland. Als bekroning op zijn werk werd Klaas in 1999 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Klaas Koper ( de Klinker)
Klaas Koper, zijn laatste roep
Klaas Koper ( de Klinker)
Klaas Koper neemt afscheid van zijn publiek


Op zaterdag 25 september 2010 werd in Zandvoort tijdens het twaalfde Stads- en Dorpsomroepers concours, afscheid van Klaas Koper genomen als dorpsomroeper van Zandvoort. Gerard Kuijper volgt Klaas op als omroeper van Zandvoort.

Kijk HIER voor meer foto's van het laatste concours met het afscheid van Klaas Koper.


Gerard Kuijper

Gerard Kuijper
Gerard Kuijper
Gerard Kuijper
Gerard Kuijper, zijn eerste roep